Ceny podstawowych produktów wzrosły o 5,7 proc. w maju
Z najnowszego raportu pt. „Indeks Cen w Sklepach Detalicznych” wynika, że w maju ’25 r. ceny w sklepach spożywczych wzrosły średnio rok do roku o 5,7 proc. To podobny wynik jak w kwietniu (5,6 proc.) i dużo niższy niż w marcu (6,7 proc.).
Warto dodać, że UCE Research i Uniwersytet WSB Merito, które opracowują raport biorą pod uwagę ceny podstawowych produktów spożywczych, chemicznych, art. dla dzieci oraz dla zwierząt.
Owoce nowym królem drożyzny na sklepowych półkach
W maju najbardziej rosły ceny owoców – średnio o 13,2 proc. w porównaniu do maja ’24 r. Co więcej, z raportu wynika, że w kwietniu w przypadku tych produktów wzrost cen wyniósł 12,4 proc. Wówczas ta kategoria produktów uplasowała się na drugie lokacie wśród najmocniej drożejących, teraz jest już na 1. miejscu.
– W zeszłym roku niekorzystne warunki pogodowe wpłynęły na spadek podaży owoców, co ma wyraz w wyższych cenach. W tym roku jest niemal podobnie – na początku okresu wegetacyjnego mieliśmy do czynienia z suszą i potem naprzemiennie – z wysokimi temperaturami i przymrozkami. Według danych GUS-u, doszło do wyraźnych strat w sadach brzoskwiniowych, morelowych, wiśniowych i czereśniowych – zauważa Marcin Luziński, ekspert z Santander Bank Polska.
Drożyzna dotyka także używki przez gwałtowny wzrost cen kawy
Drugie miejsce w rankingu drożyzny zajmuje kategoria używki, do której zaliczamy chociażby kawę, herbatę i alkohole. Ta kategoria produktów średni wzrost cen na poziomie 12,8 proc. r/r.
Jeszcze w marcu ceny produktów z tej kategorii rosły średnio w tempie 2,8 proc. Ale w kwietniu już ich cena wzrosła o 9,8 proc. To pokazuje z jak dużą dynamiką drożyzny mamy do czynienia. Niewykluczone, że w niedługim czasie to używki zostaną liderem rankingu drożyzny na sklepowych półkach.
– Skokowy wzrost cen używek w ostatnich dwóch miesiącach wynika z nałożenia się efektów zewnętrznych – ograniczenia podaży oraz kosztów, a także decyzji handlowych i produkcyjnych. Producenci długo wstrzymywali się z korektami, co doprowadziło do podwyżek cen wiosną. Susze i anomalie pogodowe w krajach produkujących kawę, np. w Brazylii i Wietnamie, ograniczyły zbiory i podniosły ceny surowca. Do tego wzrost kosztów frachtu morskiego, paliw oraz materiałów opakowaniowych został przerzucony na konsumentów – mówi dr Agnieszka Gawlik z Uniwersytetu WSB Merito.
Nabiał na podium rankingu drożyzny w maju 2025 r.
Natomiast na trzeciej pozycji rankingu drożyzny znalazł się nabiał, którego ceny średnio wzrosły o 9,2 proc. r/r. Tu też mamy do czynienia z „awansem”, bowiem w kwietniu nabiał znajdował się na piątej lokacie.
– Pojawienie się tej kategorii w TOP3 wynika głównie z wyższych kosztów produkcji, w tym energii, pasz oraz pracy, a także z ograniczonej podaży mleka, spowodowanej m.in. warunkami pogodowymi czy chorobami zwierząt. Ponadto wzrost eksportu nabiału ogranicza podaż na rynku krajowym, co dodatkowo podnosi ceny – analizuje dr Joanna Myślińska-Wieprow z Uniwersytetu WSB Merito.
Masło już nie drożeje tak szybko jak w poprzednich miesiącach
Na 4 miejscu zestawienia najmocniej drożejących kategorii produktów w maju uplasowały się artykuły tłuszczowe, w tym masło, margaryny, olej itd. Ich cena wzrosła średnio o 8,9 proc. r/r, podczas gdy jeszcze w kwietniu ta kategoria drożała o 16,6 proc. Zarówno w marcu, jaki i w kwietniu ta kategoria zajmowała pierwsze miejsce rankingu drożyzny.
– Stabilizacja lub spadek cen światowych, choćby w przypadku oleju palmowego i rzepakowego, w ostatnich miesiącach zaczyna działać z opóźnieniem na rynek detaliczny. Dodajmy do tego promocję i rotację inflacyjną – czyli przesunięcie źródeł presji cenowej w inne obszary koszyka konsumenckiego – zwraca uwagę dr Piotr Arak, ekspert VeloBanku.
Słodycze i desery w TOP5 rankingu drożyzny
Zestawienie TOP5 najbardziej drożejących kategorii zamykają słodycze i desery ze wzrostem na poziomie 7,7 proc. r/r. To nieznaczny spadek w rankingu drożyzny, bowiem w kwietniu ta kategoria produktów znajdowała się na 4. lokacie.
– Fakt, że wciąż są w TOP5, pokazuje, iż ceny nadal istotnie idą w górę – głównie z powodu ograniczeń w dostępności surowców i rosnących kosztów wytworzenia. Spadek dynamiki w maju świadczy jednak o łagodzeniu presji cenowej, wynikającym z ograniczeń popytu, który w okresie przedświątecznym był znacznie wyższy – podkreśla dr Joanna Myślińska-Wieprow, ekspertka z Uniwersytetu WSB Merito.
Jak bardzo drożeją pozostałe podstawowe produkty?
Z raportu „Indeks Cen w Sklepach Detalicznych” wynika, że inne kategorie produktów również dość szybko drożeją, chociaż na szczęście nie na tyle, aby znaleźć się w TOP5 rankingu drożyzny.
Raport wskazuje, że w maju poszczególne kategorie drożały o:
- pieczywo – 6,5 proc.;
- środki higieny osobistej – 5,6 proc.;
- mięso – 5,1 proc.;
- ryby – 4,9 proc.;
- warzywa – 4,6 proc.;
- napoje bezalkoholowe – 4,5 proc.
- artykuły dla dzieci – 3,6 proc.;
- chemia gospodarcza – 2,9 proc.;
- wędliny – 2,2 proc.;
- dodatki spożywcze (np. ketchupy, majonezy i musztardy) – 2,1 proc.;
- karmy dla zwierząt – 1,9 proc.
Na 17 analizowanych w raporcie kategorii na minusie znalazły się tylko produkty sypkie, czyli cukier, mąka itd. – spadek o 2,3 proc. r/r.
Czy w przyszłych miesiącach drożyzna złagodnieje?
Autorzy raportu prognozują, że chociaż ceny podstawowych produktów dalej będą rosły, to jednak tempo podwyżek powinno być mniejsze.
–Liczę na to, że w kolejnych miesiącach dynamika wzrostu cen będzie się stopniowo obniżała, ale raczej nie ma co liczyć na szerokie przeceny w sklepach. Zakładam, że w czerwcu poziom podwyżek nieco spadnie, a pod koniec roku powinniśmy dotrzeć do 4 proc. r/r. Czynnikiem ryzyka są jednak cła w sytuacji, gdyby doszło do eskalacji konfliktu między USA a Unią Europejską – wskazuje Marcin Luziński z Santander Bank Polska.
