Franczyza w Polsce rozwija się dynamicznie i obejmuje coraz szersze sektory rynku – od gastronomii i retailu, przez budownictwo, logistykę i edukację, aż po bankowość i usługi osobiste. To dziś jedna z popularniejszych dróg do prowadzenia własnego biznesu pod znaną marką, dająca realną szansę na dochodowy rozwój.
Niestety, podczas ostatniego posiedzenia w Sejmie padły mocne słowa, w tym stwierdzenie, że „franczyza to patologia” (posiedzenie sejmowej podkomisji do spraw rynku pracy, poświęcone kwestii uregulowania franczyzy w Polsce - przyp. red.). Część wypowiedzi odnosiła się wprost do konkretnych branż, co jest krzywdzące dla całego rynku.
Kto rozwija franczyzę w Polsce?
W Polsce działa obecnie ponad 1000 konceptów franczyzowych, a zdecydowana większość z nich to małe i średnie sieci rozwijane z pasją i zaangażowaniem, które nie mają nic wspólnego z korporacyjnymi gigantami czy „patologicznymi praktykami”. To przedsiębiorcy, którzy dzielą się wiedzą, oferują wsparcie swoim partnerom i dbają o spójność sieci.
W tym kontekście kluczowe są działania prewencyjne i edukacyjne, a nie nadmierne regulacje skupione na jednej branży. Rynek potrzebuje narzędzi, które umożliwiają rzetelną weryfikację systemów franczyzowych – takich jak Dokument Informacyjny – pozwalając kandydatom poznać ich prawa i obowiązki oraz poznać ramy wsparcia w ramach współpracy czy po prostu zrozumieć ile będzie kosztować ten biznes. Już dzisiaj w rynku funkcjonuje Kodeks Dobrych praktyk, który może być doskonałym narzędziem do pracy nad dokumentem informacyjnym.
Czego brakuje franczyzie?
Z mojego doświadczenia z rynku wynika, że wielu kandydatów na franczyzobiorców podejmuje decyzje inwestycyjne pod wpływem emocji, bez pełnego zrozumienia swojej roli i obowiązków. To z kolei pokazuje potrzebę systematycznej edukacji i prewencji w obszarze franczyzy – zarówno wśród potencjalnych inwestorów/kandydatów, jak i samych franczyzodawców – by decyzje były oparte na rzetelnej analizie po obu stronach.
I tu nie bez znaczenia jest edukacja społeczna. Takim przykładem dobrych praktyk jest kierunek „Zarządzanie franczyzą” w Szkole Głównej Handlowej, który przygotowuje przyszłych franczyzodawców, menedżerów i inwestorów/kandydatów do odpowiedzialnego prowadzenia systemów franczyzowych. Takie inicjatywy profesjonalizują rynek i budują kulturę świadomego podejmowania decyzji biznesowych.
Warto na koniec podkreślić, że zakup franczyzy to jest inwestycja jak każda inna – nie ma gwarancji sukcesu. Dlatego każda decyzja powinna opierać się na rzetelnej analizie informacji i przygotowaniu do roli.
***
Autorką felietonu jest Magdalena Parfianowicz, doradczyni ds. franczyzy, trenerka biznesowa i autorka kursu S.T.A.R.T – metoda świadomego wyboru franczyzy.
