21.08.2025 / 09:10
StoryEditorPoradnik przedsiębiorcy

4 nieoczywiste fakty o franczyzie. Jaki powinien być franczyzodawca? [PORADNIK]

Skuteczny franczyzodawca musi być nieustannym innowatorem, inwestującym w badania i rozwój produktów, usług czy technologiiShutterstock

Wydawałoby się, że rola franczyzodawcy sprowadza się do sprzedaży licencji na sprawdzony model biznesowy. W rzeczywistości jest to znacznie bardziej złożone, o czym pisze dr Marta Ziółkowska ze Szkoły Głównej Handlowej.

Z artykułu dowiesz się:

1. Franczyzodawca jako „sprzedawca wizji”, nie tylko produktu

2. Dylemat kontroli vs. autonomii: delikatna równowaga we franczyzie 

3. Franczyzobiorca jako „klient” w relacji B2B

4. Franczyzodawca jako „ciągły innowator” i „właściciel bazy wiedzy”

Franczyza, choć na pierwszy rzut oka wydaje się prostym modelem biznesowym opartym na replikacji, kryje w sobie wiele niuansów, zwłaszcza z perspektywy franczyzodawcy. Poza oczywistymi korzyściami, takimi jak szybka ekspansja czy redukcja ryzyka kapitałowego, istnieją mniej znane aspekty, które mają kluczowe znaczenie dla sukcesu systemu.

1. Franczyzodawca jako „sprzedawca wizji”, nie tylko produktu

Wydawałoby się, że rola franczyzodawcy sprowadza się do sprzedaży licencji na sprawdzony model biznesowy. W rzeczywistości jest to znacznie bardziej złożone.

Franczyzodawca musi być przede wszystkim charyzmatycznym sprzedawcą wizji. Potencjalni franczyzobiorcy nie kupują jedynie produktu czy usługi, kupują obietnicę sukcesu, przynależność do społeczności i system wsparcia. Muszą uwierzyć w markę, jej wartości i przyszłość.

To wymaga od franczyzodawcy nieustannej pracy nad budowaniem i komunikowaniem tej wizji, angażując się w proces rekrutacji jako mentor i partner, a nie tylko podmiot transakcyjny. Zdolność do inspiracji i budowania zaufania jest równie ważna, jak solidny model biznesowy. Bez tego nawet najlepszy produkt nie przyciągnie odpowiednich kandydatów.

2. Dylemat kontroli vs. autonomii: delikatna równowaga we franczyzie 

Franczyza opiera się na standaryzacji, ale franczyzodawca musi nieustannie mierzyć się z dylematem, ile kontroli może i powinien sprawować nad swoimi franczyzobiorcami. Zbyt duża kontrola może dławić ich inicjatywę i poczucie własności, prowadząc do frustracji i oporu.

Z kolei zbyt mała kontrola może skutkować rozmyciem spójności marki i obniżeniem standardów. Sukces tkwi w odnalezieniu delikatnej równowagi pomiędzy rygorystycznym egzekwowaniem kluczowych elementów systemu, a

pozostawieniem franczyzobiorcom przestrzeni na lokalne innowacje i adaptacje.

Najlepsi franczyzodawcy rozumieją, że autonomiczni, zaangażowani franczyzobiorcy, którzy czują się współtwórcami sukcesu, często osiągają lepsze wyniki i są bardziej lojalni. To wymaga budowania kultury wzajemnego zaufania i otwartej komunikacji, zamiast sztywnej hierarchii.

3. Franczyzobiorca jako „klient” w relacji B2B  

Choć franczyzobiorcy są niezależnymi przedsiębiorcami, z perspektywy franczyzodawcy mogą być postrzegani jako specyficzni „klienci” w relacji B2B. Franczyzodawca „sprzedaje” im pakiet wsparcia, szkoleń, dostęp do marki i systemów operacyjnych.

Zadowolenie franczyzobiorców jest tak samo ważne, jak zadowolenie klientów końcowych. Niezadowoleni franczyzobiorcy mogą prowadzić do negatywnego PR-u wobec marki, problemów prawnych, a nawet odejść z systemu, co generuje koszty rekrutacji i szkolenia nowych biorców.

Skuteczny franczyzodawca inwestuje w stałe wsparcie, komunikację i rozwój programów lojalnościowych dla swoich franczyzobiorców, traktując ich jako kluczowych interesariuszy i budując długoterminowe partnerstwa oparte na wzajemnym zaufaniu i korzyściach.

4. Franczyzodawca jako „ciągły innowator” i „właściciel bazy wiedzy”

Franczyzodawca nie może spocząć na laurach, licząc, że raz stworzony model będzie zawsze skuteczny. Rynek dynamicznie się zmienia, a konkurencja nie śpi. Skuteczny franczyzodawca musi być nieustannym innowatorem, inwestującym w badania i rozwój produktów, usług czy technologii.

Jest to również właściciel i strażnik całej bazy wiedzy operacyjnej, którą musi nieustannie aktualizować i udostępniać franczyzobiorcom. Bez tego sieć szybko straci na atrakcyjności. To wymaga ciągłego monitorowania trendów rynkowych i adaptacji do zmieniających się uwarunkowań.

 

Autorką artykułu jest dr Marta Ziółkowska, ekspertka z 20-letnim doświadczeniem w obszarze funkcjonowania i rozwoju franczyzy w Polsce i świecie. Jej zainteresowania badawcze i doradcze koncentrują się na: zarządzaniu MSP, nowoczesnych modelach biznesu, pracy zdalnej i przedsiębiorczości społecznej. Pracuje m.in. w Zakładzie Zarządzania Przedsiębiorstwem w Instytucie Zarządzania w Kolegium Zarządzania i Finansów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

 

 

22. sierpień 2025 07:45