- Sposób zakończenia był farsą. Rzecznik Majewska postanowiła przedstawić materiały robocze, ociosane z kluczowych wątków (ignorujące wątki podatkowe i pracownicze, itd), ministrowi sprawiedliwości oraz technologii - bez żadnych rekomendacji czy kontekstu. Cała reaktywacja zespołu Rzecznika MŚP okazała się wydmuszką i ślepą uliczką - usłyszeliśmy ostre słowa od przedstawiciela SAiF-u.
Co dzieli franczyzobiorców i franczyzodawców?
Jakie więc sprawy podzieliły członków zespołu, w tym kwestionujące zaproponowany model franczyzy? W pisemnym podsumowaniu prac zespołu czytamy, że “franczyzobiorcy skłaniają się jednoznacznie do uregulowania ustawowego/kodeksowego franczyzy, wychodząc z punktu widzenia uregulowań prawa pracy i obowiązków składkowych,wykraczają poza Projekt Zespołu, z drugiej strony franczyzodawcy nie wykluczając uregulowania w zakresie Projektu Zespołu, za wystarczające w zasadzie uznają samoregulacje branżowe, niejednokrotne proponując ograniczenie ustawowej/kodeksowej regulacji jedynie do obowiązku informacyjnego (w ostatnim przypadku w znacznej mierze również kwestionując przez to materiał będący przedmiotem prac)”.
Co więcej, franczyzobiorcy preferują bezwzględnie obowiązujące przepisy regulujące franczyzę i są za przestrzeganiem kodeksowej zasady swobody umów, co przejawia się w szczególności w kwestii uregulowania terminów wypowiedzenia umowy franczyzy.
Franczyzobiorcy za właściwe forum prac nad uregulowaniem umowy franczyzy uznali zespoły międzyresortowe lub komisje sejmowe, z kolei franczyzodawcy preferują prace w zespole ds. franczyzy w Biurze Rzecznika MŚP.
Dowiedzieliśmy się ponadto, że franczyzobiorcy ograniczają swoje postulaty do ogólnych haseł zmierzających do zakwestionowania w całości modelu franczyzy z projektu zespołu ds. franczyzy, w tym do kompetencji zespołu ds. franczyzy w zakresie prac legislacyjnych (tylko opiniowanie). Co warte zauważenia, niektóre z postulatów franczyzodawców również podważają ten model zmierzając do pełnej realizacji zasady swobody umów.
Co należy uregulować we franczyzie?
Są też postulaty z większym poparciem organizacji biorących udział w pracach nad uregulowaniem franczyzy. To m.in. kwestia nadania terminom wypowiedzenia charakteru dyspozytywnego (swoboda umów) - (art. 764^17 KC), który popierają Lewiatan, Żabka Polska, Polska Organizacja Franczyzodawców, Polska Izba Handlu, Polskie Stowarzyszenie Mikroprzedsiębiorców i Franczyzobiorców (PSMiF), Sztejnert, Winnicka, Kowalczuk, Sosnowska Sp.j. (SWKS).
Organizacje takie tak Lewiatan, Żabka Polska, POF, PIH sprzeciwiają się wobec zamkniętego katalogu przesłanek wypowiedzenia umowy przez franczyzodawcę (art. 764^15 KC), a przedstawiciele trzech pierwszych uczestników prac wystosowali ponadto postulat ograniczenia uregulowania umowy franczyzy do obowiązków informacyjnych.
I kolejny postulat, który wybrzmiał podczas prac zespołu. To kwestia skrócenia terminu wypowiedzenia z 6 do 3 miesięcy w wypadku niezrealizowania obowiązku informacyjnego przez franczyzodawcę (art. 764^12 §4-5 KC), którą poparły Lewiatan, PIH, POF, Żabka Polska.
Za postulatem możliwości odesłania do wzorca umowy zamiast powielania danych w dokumencie informacyjnym opowiedziały się Lewiatan, PIH, Żabka Polska, PharmaNET i niewykluczone jest przyłączenie się do niego innych organizacji franczyzodawców. I ostatni postulat: wydłużenia vacatio legis z 6 do 12 miesięcy (art. 3 projektu), który poparli: Lewiatan, POF, PIH, Żabka Polska. Pojawił się też sprzeciw PIH-u, POF-u i Żabki wobec obowiązku podawania danych szacunkowych w dokumencie informacyjnym (art. 764^12 §2 pkt 6 i 7 KC).
Dlaczego Stowarzyszenie Ajentów i Franczyzobiorców protestuje?
Agnieszka Nowak, prezeska Stowarzyszenia Ajentów i Franczyzobiorców w przesłanym do Rzecznik MŚP Majewskiej votum separatum punktuje, że nastapiło zawężenie mandatu prac zespołu, a dyskusja została zredukowana do zagadnień projektu UD16 (zmiany w Kodeksie cywilnym), podczas gdy problem franczyzy ma charakter wielowymiarowy: cywilistyczny, pracowniczy, podatkowy (w tym VAT), ZUS-owski oraz konkurencyjny/egzekucyjny.
Jej zdaniem nastąpiła też dominacja największych podmiotów kosztem MŚP. - W praktyce obrad prym wiedli przedstawiciele największych sieci i organizacji pracodawców. Podmioty te konsekwentnie postulowały m.in.: o minimalne obowiązki informacyjne,
o skrócenie terminów i rozszerzenie przesłanek wypowiadania umów - wymienia Agnieszka Nowak.
Dodaje, że nastąpiło też eliminowanie wątków zgłaszanych przez stronę społeczną. - W toku prac z agendy stopniowo znikały zagadnienia z punktu widzenia MŚP fundamentalne: o obowiązek informacyjny z danymi liczbowymi (koszty wejścia, koszty
operacyjne, model rozliczeń, scenariusze ryzyka i wyjścia z systemu), o mechanizmy wyjścia z umowy oraz koszty sporów (czas, koszty postępowań, dostępność tańszych ścieżek, np. mediacji i arbitrażu), o kwestie ograniczenia weksli i kar umownych,
o zakazy konkurencji i ich proporcjonalność, o wątki pracownicze, ZUS-owskie i podatkowe, w tym wpływ modelu franczyzowego na system zabezpieczenia społecznego i dochody budżetu państwa - wymienia.
Wskazuje ponadto, że forma pracy była niesprzyjająca pogłębionej analizie: krótkie posiedzenia, rozbite na wąskie wątki, bez udziału niezależnych ekspertów, brak konsultacji środowisk poszkodowanych. - Wobec wagi problemu franczyzy i skali ryzyk dla MŚP – przyjęta formuła prac nie spełniła oczekiwanego standardu reprezentacji interesów małych i średnich przedsiębiorców - podsumowała Agnieszka Nowak.
Co dalej z ustawą franczyzową?
Podsumowanie pisma jest krótkie i wskazuje na “trudność w uzyskaniu jedności stanowisk organizacji dla propozycji poszczególnych uregulowań”.
Czekamy teraz, jak ministerstwa sprawiedliwości oraz technologii podejdą do tego katalogu rozbieżności teoretycznie mającego uregulować franczyzę w naszym kraju.
